- Ochrona ludności i obrona cywilna to temat, który musi być postawiony na nowo, od podstaw. Od uświadamiania, że ochrona ludności to my i wy, to każdy z nas. Jednocześnie wraz z przyjęciem w maju przez rząd Programu Ochrony Ludności i Obrony Cywilnej na lata 2025-2026 mówimy też o konkretnych inwestycjach i narzędziach ich finansowania. Blisko 390 mln zł to kwota na rok 2025 dla Małopolski. Takich środków jeszcze nie mieliśmy, z tak jasno sprecyzowanym kierunkiem ich wykorzystania. Ten kierunek to bezpieczeństwo, to kompleksowa, wieloetapowa i złożona budowa systemu ochrony ludności i obrony cywilnej. To inwestycje z jednej strony w wymiarze materialnym, rozumianym jako m.in. obiekty zbiorowej ochrony czy doposażanie właściwych służb, ale z drugiej strony – to też edukacja i szkolenia – mówi wojewoda małopolski dr inż. Krzysztof Jan Klęczar.
O środkach, które z Programu Ochrony Ludności i Obrony Cywilnej przypadły na rok 2025 Małopolsce, wojewoda Klęczar opowiedział na briefingu prasowym.
Kompleksowo
- Samorządy stanowią podstawę systemu ochrony ludności i obrony cywilnej. Są najbliżej mieszkańców. Potwierdzeniem tego jest przyjęty kierunek podziału środków z Programu Ochrony Ludności i Obrony Cywilnej. Przewidujemy, że dla jednostek samorządu terytorialnego przeznaczona będzie kwota ok. 350 mln zł. Wsparcie zostanie też skierowane do Komendy Wojewódzkiej Państwowej Straży Pożarnej (ok. 18 mln zł). Przewidujemy również współpracę z organizacjami pozarządowymi – podaje wojewoda małopolski Krzysztof Jan Klęczar.
Środki zostaną podzielone dla jednostek samorządu terytorialnego na wszystkich szczeblach – gmin, powiatów, miast na prawach powiatu oraz marszałka województwa przy zastosowaniu przyjętych przez wojewodę kryteriów. Kryteria te uwzględniają uwarunkowania lokalne, w szczególności:
- liczba mieszkańców,
- stopień urbanizacji,
- kombinację obu tych kryteriów.
Wojewoda będzie przekazywał jednostkom samorządu terytorialnego dotacje celowe na realizację zadań: na finansowanie albo dofinansowanie zadań własnych z zakresu ochrony ludności i obrony cywilnej oraz na finansowanie zadań zleconych z zakresu administracji rządowej.
Zadania zlecone wynikające z ustawy to m.in. tworzenie i utrzymywanie przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) starostę oraz marszałka województwa zasobów ochrony ludności przeznaczonych do realizacji zadań ochrony ludności czy utrzymanie elementów systemów wykrywania zagrożeń oraz powiadamiania, ostrzegania i alarmowania o zagrożeniach, będących własnością Skarbu Państwa.
- Jesteśmy na etapie finalizowania wzoru wniosku, który będzie podstawą do aplikowania o środki. Niebawem ogłosimy nabór, do którego będą mogły przystąpić samorządy. Dołożymy wszelkich starań, aby pomóc samorządom w dobrym przygotowaniu wniosków – dodaje II zastępczyni dyrektora Wydziału Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego MUW i pełnomocniczka wojewody do spraw koordynacji w zakresie wdrażania i realizacji zadań wynikających z ustawy o ochronie ludności i obronie cywilnej na obszarze województwa małopolskiego Justyna Czopek.
Program Ochrony Ludności i Obrony Cywilnej na lata 2025-2026: prawie 34 mld zł
27 maja 2025 r. Rada Ministrów uchwaliła Program Ochrony Ludności i Obrony Cywilnej na lata 2025-2026. To kluczowy dokument, który określa priorytety działań na rzecz bezpieczeństwa mieszkańców oraz przygotowania kraju na sytuacje kryzysowe a także sposoby finansowania tych działań. W latach 2025–2026 na realizację Programu przeznaczono odpowiednio 16,7 mld zł i 17,2 mld zł. W przyszłości Programy Ochrony Ludności i Obrony Cywilnej opracowywane będą na okres czterech lat, z aktualizacją co dwa lata.
Program obejmuje sześć głównych obszarów tematycznych, które wzmacniają system ochrony ludności i obrony cywilnej w Polsce. Pierwszy z nich to obiekty zbiorowej ochrony, czyli budowle ochronne, miejsca doraźnego schronienia oraz centralna ewidencja takich obiektów. Drugi – zabezpieczenie logistyczne i zapewnienie ciągłości dostaw, w tym uzupełnienie zasobów oraz zapewnienie podstawowych usług w sytuacjach kryzysowych.
Trzeci obszar dotyczy utrzymania i rozwoju podmiotów ochrony ludności, takich jak krajowy system ratowniczo-gaśniczy (KSRG), Państwowe Ratownictwo Medyczne czy organizacje pozarządowe. W jego ramach przewidziano m.in. zakup sprzętu ratowniczego i logistycznego oraz realizację zadań z zakresu pomocy humanitarnej.
Kolejne obszary to edukacja, szkolenia oraz zaplecze szkoleniowe, obejmujące działania edukacyjne, organizację szkoleń oraz badania i rozwój w dziedzinie ochrony ludności.
Piąty obszar obejmuje Bezpieczną Łączność Państwową oraz systemy alarmowania, ostrzegania i powiadamiania, które mają kluczowe znaczenie w sytuacjach zagrożenia.
Ostatni, szósty obszar zakłada utworzenie Korpusu obrony cywilnej – personelu oraz krajowej rezerwy obrony cywilnej, a także oznakowanie podmiotów realizujących te zadania.