Ta historia zdarzyła się naprawdę. - Mam w zarejestrowanym bagażu bombę atomową - powiedział jeden z pasażerów. Ale to nie są żarty, a tym bardziej nie na pokładzie samolotu. Na miejsce zdarzenia został zadysponowany Zespół Interwencji Specjalnych Karpackiego Oddziału Straży Granicznej. Autor żartu, mimo przeprosin, otrzymał mandat karny, a linie lotnicze nie zezwoliły na kontynuowanie przez niego podróży.

Na terenie Międzynarodowego Portu Lotniczego im. Jana Pawła II Kraków – Balice odbyła się odprawa służb odpowiedzialnych za zapewnienie bezpieczeństwa podczas podróży w związku z rozpoczętymi wakacjami.

W odprawie, której przewodniczył wojewoda małopolski Krzysztof Jan Klęczar wzięli udział przedstawiciele służb: Straży Granicznej, Krajowej Administracji Skarbowej, Służby Ochrony Lotniska, kierownictwo Portu Lotniczego Kraków-Balice oraz członkowie Sztabu Młodych Mundurowych, a także Wydziału Spraw Obywatelskich Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie.

– Wakacje, które rozpoczęły się w ubiegły piątek, to czas podróży nie tylko transportem kołowym, ale i samolotowym. Często wybieramy nieoczywiste cele podróży, gdzie można kupić rzeczy, które w Polsce i na terenie Unii Europejskiej są zakazane, takie jak choćby galanteria ze skór egzotycznych zwierząt. Dziś spotkaliśmy się po to, aby służby przedstawiły swoje spojrzenie na te kwestie rozpoczynającego się sezonu i po odprawie mogę śmiało powiedzieć, że jesteśmy gotowi i odpowiednio przygotowani – mówi wojewoda małopolski Krzysztof Jan Klęczar.

Po odprawie odbył się briefing prasowy, w którym wzięli udział: wojewoda małopolski Krzysztof Jan Klęczar, prezes Zarządu Spółki Międzynarodowy Port Lotniczy im. Jana Pawła II Kraków – Balice Łukasz Strutyński, zastępca komendanta Karpackiego Oddziału Straży Granicznej odpowiedzialna za sprawy graniczne płk SG Renata Obrzut, komendant placówki Straży Granicznej w Krakowie – Balicach ppłk SG Sylwester Adamczyk, kierownik Oddziału Celnego Port Lotniczy Kraków – Balice podinsp. Maciej Kopacz, dyrektor generalna Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie Lucyna Gajda, współprzewodniczący Sztabu Młodych Mundurowych Mateusz Kużdżał oraz rzecznik prasowy SMM Ziemowit Duch.

Po briefingu odbył się pokaz robotów pirotechnicznych i kombinezonu Straży Granicznej. Sprzęt został zakupiony z budżetu Wojewody Małopolskiego za około 2 mln zł. Swoje stoisko miała również Krajowa Administracja Skarbowa.  

Straż graniczna w gotowości
Funkcjonariusze Placówki Straży Granicznej w Krakowie – Balicach nieprzerwanie, 24 godziny na dobę, 7 dni w tygodniu, dbają o bezpieczeństwo pasażerów Międzynarodowego Portu Lotniczego Kraków – Balice. Ich zadania obejmują m.in. kontrolę graniczną, nadzór nad kontrolą bezpieczeństwa pasażerów i bagażu, a także zapewnienie bezpieczeństwa i szybkie reagowanie na wszelkie zagrożenia.

Karpacki Oddział Straży Granicznej im. 1 Pułku Strzelców Podhalańskich wraz z podległymi mu placówkami w Krakowie – Balicach, Krakowie z grupą zamiejscową w Oświęcimiu, Tarnowie, Zakopanem oraz Kielcach, oprócz realizacji ustawowych zadań, czynnie uczestniczy w szeroko pojętej edukacji społeczeństwa w zakresie bezpieczeństwa. W terytorialnym zasięgu odpowiedzialności KaOSG – obejmującym województwa małopolskie i świętokrzyskie – prowadzone są m.in. zajęcia informacyjne dla dzieci, spotkania profilaktyczne dla młodzieży i dorosłych w formie prelekcji, pikników, dni otwartych oraz zajęcia w klasach o profilu Straży Granicznej.

– W trakcie tych spotkań funkcjonariusze zapoznają uczestników z zasadami, które pomagają zadbać o bezpieczeństwo własne i innych, uczą udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej oraz przekazują wskazówki dotyczące bezpiecznego podróżowania, w tym przede wszystkim reguł przekraczania granicy państwa. Bezpieczeństwo podróżnych to jeden z naszych priorytetów. Funkcjonująca na lotnisku Placówka Straży Granicznej w Krakowie – Balicach realizuje ustawowe zadania Straży Granicznej związane przede wszystkim z ochroną granicy państwowej oraz zapewnieniem szerokorozumianego bezpieczeństwa w komunikacji lotniczej. Bezpieczne podróżowanie i sprawne przekraczanie granicy to wspólna odpowiedzialność zarówno funkcjonariuszy Straży Granicznej i innych służb działających na lotnisku, ale również podróżnych. Apelujemy zatem o rozwagę, przestrzeganie przepisów oraz stosowanie się do poleceń służb. To klucz do bezpieczeństwa każdego z nas i skutecznej ochrony granic państwa – mówi zastępca komendanta Karpackiego Oddziału Straży Granicznej płk SG Renata Obrzut.

Straż graniczna przypomina!
W bagażu podręcznym nie wolno przewozić m.in. ostrych narzędzi, materiałów łatwopalnych czy substancji niebezpiecznych. Na lotnisku nie wolno też pozostawiać swojego bagażu bez nadzoru.

Wypowiedzi sugerujące posiadanie materiałów wybuchowych, broni czy innych niebezpiecznych przedmiotów – nawet w formie żartu – mogą skutkować poważnymi konsekwencjami prawnymi, interwencją służb, opóźnieniem lotu, a nawet niedopuszczeniem do podróży i przerwaniem wakacyjnego wyjazdu.

Wszyscy pasażerowie są zobowiązani do bezwzględnego wykonywania poleceń kapitana statku powietrznego oraz personelu pokładowego. Osoby zachowujące się agresywnie, zakłócające porządek lub stwarzające zagrożenie dla bezpieczeństwa lotu muszą liczyć się z interwencją Straży Granicznej. W takich przypadkach podejmowane są zdecydowane działania – łącznie z zastosowaniem środków przymusu bezpośredniego, postępowaniem karnym lub wnioskiem o nałożenie grzywny.

– Należy podkreślić, że bezpieczeństwo operacji lotniczych to efekt ścisłej współpracy wielu służb funkcjonujących na terenie lotniska. Straż Graniczna działa w stałym kontakcie z Policją, Służbą Ochrony Lotniska, Państwową Strażą Pożarną, personelem portu lotniczego oraz innymi instytucjami odpowiedzialnymi za szeroko rozumianą ochronę lotnictwa cywilnego. Tylko skoordynowane działania wszystkich podmiotów pozwalają na sprawne i bezpieczne funkcjonowanie lotniska – mówi komendant placówki Straży Granicznej w Krakowie – Balicach ppłk SG Sylwester Adamczyk.

Sprawna i bezpieczna obsługa pasażerów priorytetem
Na krakowskie lotnisko wakacje przyszły wcześniej niż zwykle. Tutaj sezon zaczyna się w kwietniu i kończy w październiku. Już w kwietniu odnotowano wzrosty, które były zeszłorocznymi rekordami.

– 27 czerwca odnotowaliśmy ruch na poziomie ponad 45 tys. osób jednego dnia w terminalu. Dla porównania w ubiegłym roku rekord padł 30 grudnia, gdy obsłużyliśmy niecałe 41 tys. osób. Porównując z kolei tegoroczny i ubiegłoroczny czerwiec notujemy wzrost ruchu pasażerskiego na poziomie plus 18 proc. Sprawna i bezpieczna obsługa pasażerów to dla nas priorytet. Przede wszystkim wzmacniamy kadrowo Służbę Ochrony Lotniska. W tym momencie w SOL pracuje ponad 300 osób, a planujemy kolejne rekrutacje. Drugi aspekt to kwestia sprzętu, który usprawni kontrolę bezpieczeństwa – dzięki nowoczesnym skanerom, które są tegoroczną nowością w naszym terminalu, pasażerowie nie muszą już wyciągać z bagażu podczas kontroli bezpieczeństwa ani elektroniki, ani płynów w dozwolonej pojemności, a do kontroli mogą przygotowywać się w jednym czasie cztery osoby. Wszystko to bardzo usprawnia proces kontroli – mówi prezes Zarządu Spółki Międzynarodowy Port Lotniczy im. Jana Pawła II Kraków – Balice Łukasz Strutyński.

Uwaga na pamiątki z wakacji – nie wszystko wolno przewozić przez granicę
Funkcjonariusze Służby Celno-Skarbowej zajmują się zwalczaniem przemytu i dbają o to, by nielegalne i niebezpieczne towary nie trafiały do Polski ani do innych krajów Unii Europejskiej.

W przypadku ruchu lotniczego najczęściej można spotkać się z naruszeniami przepisów dotyczących przywozu towarów do UE, szczególnie w zakresie produktów spożywczych pochodzenia zwierzęcego i roślinnego. Od początku tego roku zatrzymano już 5430 kg zabronionych produktów – w tym 1350 kg pochodzenia zwierzęcego i 4080 kg pochodzenia roślinnego.

Pomimo licznych kampanii informacyjnych, turyści nadal przywożą z krajów spoza UE zakazane artykuły, takie jak choćby świeże owoce. Warto pamiętać, że tylko pięć gatunków owoców można legalnie wwieźć do Polski: banany, kokosy, duriany, ananasy i daktyle. Przywóz innych produktów spożywczych z krajów trzecich wiąże się z ryzykiem otrzymania mandatu, którego wysokość może wynieść od 466 zł do nawet 23 330 zł.

Planując powrót z zagranicznych wakacji, warto zwrócić szczególną uwagę na przywożone pamiątki. Wśród nich często znajdują się okazy flory i fauny objęte ochroną na mocy Konwencji Waszyngtońskiej CITES. Znalezienie na plaży szkieletu koralowca nie zwalnia z odpowiedzialności – jego przywóz bez odpowiednich zezwoleń stanowi przestępstwo, zagrożone karą grzywny, a nawet pozbawienia wolności do 5 lat.

Koralowce rafotwórcze, choć swoim wyglądem przypominają rośliny, są zwierzętami i znajdują się na liście gatunków zagrożonych wyginięciem. Ochronie podlegają zarówno żywe, jak i martwe koralowce, w tym także ich szkielety – nawet jeśli zostały znalezione na plaży.

Przez granicę nie należy przewozić m.in.:
•    kawioru z ryb jesiotrowatych (powyżej 125 g na osobę, w opakowaniu indywidualnie oznakowanym jednorazową banderolą),
•    skór lub wyrobów ze skór dzikich kotów, niedźwiedzi, wilków,
•    wypchanych ptaków drapieżnych,
•    wyrobów wykonanych ze skór węży, krokodyli lub waranów,
•    naturalnych medykamentów i produktów leczniczych (maści, balsamów itp.) zawierających pochodne z niedźwiedzi, pijawek lekarskich i innych zwierząt,
•    koralowców, muszli, wszelkich pamiątek turystycznych, takich jak np. nalewki na kobrach lub innych wężach.

Rzadkie okazy roślin i zwierząt objęte ochroną Konwencji Waszyngtońskiej nie są zwykłymi pamiątkami z wakacji. Ich przywóz może, zamiast miłych wspomnień, skutkować odpowiedzialnością karną.

Aby nie narazić się na odpowiedzialność karną – nawet w przypadku nieświadomego przywozu zabronionych substancji – nie należy przewozić w bagażu rzeczy należących do innych osób. Przed podróżą warto również zapoznać się
z obowiązującymi normami dotyczącymi przywozu alkoholu i wyrobów tytoniowych – tak, aby nie przekroczyć dozwolonych ilości. Praktyczne informacje znajdują się w poradniku wakacyjnym KAS.

– Zwiększony ruch turystyczny w okresie letnim widać również w liczbie przedstawianych dokumentów tax free, które umożliwiają osobom zamieszkałym poza UE zakup towarów bez podatku VAT. Od początku tego roku, na podstawie ponad 7500 dokumentów tax free, potwierdziliśmy wywóz towarów o łącznej wartości przekraczającej 14,5 mln zł – mówi kierownik Oddziału Celnego Port Lotniczy Kraków – Balice podinsp. Maciej Kopacz. – Funkcjonariusze Służby Celno-Skarbowej, zwalczając przemyt, chronią nie tylko rynek i środowisko naturalne, ale również zdrowie i życie obywateli. W ostatnim czasie, działając wspólnie ze Strażą Graniczną, udaremniliśmy próbę przemytu niemal 10 kg heroiny ukrytej w podwójnych ściankach walizek – dodaje.

Przed wyjazdem nie zapomnij o paszporcie!
– 1 lipca 2024 r. uruchomiliśmy punkt wydawania szybkich paszportów tymczasowych w Porcie Lotniczym Kraków – Balice. Mogą się tu starać o niego osoby, które posiadają obywatelstwo polskie, dysponują ważnym biletem lotniczym i przed wylotem utraciły lub zapomniały zabrać ze sobą dokumentu tożsamości uprawniającego do wejścia na pokład samolotu lub przed wylotem zorientowały się, że posiadany dokument utracił ważność lub okres jego ważności jest zbyt krótki do odbycia podróży – mówi wojewoda małopolski Krzysztof Jan Klęczar.

Punkt Wydawania Paszportów Tymczasowych na Lotnisku Kraków – Balice działa od poniedziałku do piątku w godzinach od 7.30 do 15.30.

Do uzyskania dokumentu potrzebne są:
•   dokument potwierdzający tożsamość (jeśli osoba go posiada),
•   ważny bilet lotniczy na podróż zagraniczną,
•   fotografia do paszportu (jeśli osoba, dla której ma zostać wydany paszport tymczasowy nie posiada aktualnej fotografii, zostanie ona wykonana przez urzędnika w punkcie paszportowym na lotnisku),
•   dowód uiszczenia opłaty paszportowej w wysokości 30 zł (opłatę można uiścić w punkcie paszportowym wyłącznie przy użyciu karty płatniczej).

O wydanie paszportu tymczasowego na lotnisku należy wystąpić nie wcześniej niż dwa dni robocze przed planowanym wylotem. Ponadto, jeśli na 48 godzin przed odlotem osoba mająca zamiar odbyć podróż zorientuje się, że nie ma ważnego dokumentu, powinna udać się do wybranego przez siebie punktu paszportowego i złożyć wniosek o wydanie paszportu biometrycznego – niezależnie od skorzystania z Punktu Wydawania Paszportów Tymczasowych na lotnisku.

– W 2024 r. w okresie od lipca do grudnia w Punkcie na lotnisku Kraków – Balice wydano 1522 paszporty tymczasowe (najwięcej w lipcu – 437 paszportów). Średnio dziennie po wydanie szybkiego paszportu tymczasowego w tym Punkcie zgłasza się od kilku do kilkunastu osób. W 2025 r., od stycznia do 26 czerwca, w Punkcie Paszportowym wydano 1310 paszportów tymczasowych. Z pewnością będzie ich więcej, gdyż sezon wakacyjny dopiero się rozpoczyna – dodaje wojewoda małopolski Krzysztof Jan Klęczar.

Paszportu tymczasowego na lotnisku nie otrzyma osoba, która:
•    otrzymała już wcześniej paszport tymczasowy w punkcie wyrabiania paszportów tymczasowych na lotnisku i od tamtej pory nie dopełniła starań w celu uzyskania paszportu od wojewody lub konsula,
•    nigdy nie posiadała dokumentu tożsamości (paszportu lub dowodu osobistego) zawierającego numer PESEL,
•    posiada ważny dokument uprawniający do odbycia podróży zagranicznej, np. dowód osobisty.