– Ustawa o ochronie ludności i obronie cywilnej: wyczekiwana, przełomowa, kompleksowa, systemowa. To rozwiązania, które są odpowiedzią na społeczne zapotrzebowanie na bezpieczne i odporne środowisko cywilne w kontekście zagrożeń militarnych i pozamilitarnych. Dziś rozmawiamy m.in. o miejscu, roli i przygotowaniu podmiotów leczniczych na potrzeby obronne państwa, a więc także w kontekście ustawy o obronie Ojczyzny. Akcent należy też położyć na kształtowanie świadomości zagrożeń i naukę pożądanych zachowań na wypadek ich wystąpienia. Dostrzegam w tym obszarze dużą rolę m.in. organizacji pozarządowych. To wszystko składa się bowiem na budowanie społecznej odporności. Każdy odpowiada za obronę cywilną i takie przekonanie musimy wspólnie budować w społeczeństwie. Bardzo dziękuję Panu Profesorowi Bartłomiejowi Guzikowi – Dyrektorowi 5 Wojskowego Szpitala Klinicznego z Polikliniką w Krakowie – za zainicjowanie tych rozmów i zaangażowanie w wypracowywanie rozwiązań – mówi wojewoda małopolski Krzysztof Jan Klęczar.
W spotkaniu, które odbyło się w Wojewódzkim Centrum Zarządzania Kryzysowego, uczestniczyli: przedstawiciele 5 Wojskowego Szpitala Klinicznego z Polikliniką SPZOZ w Krakowie z prof. Bartłomiejem Guzikiem na czele. Obecni byli: bryg. Marcin Głogowski – I zastępca małopolskiego komendanta wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej, Andrzej Hawranek – małopolski państwowy wojewódzki inspektor sanitarny, płk Robert Woźniak – komendant Wojskowego Ośrodka Medycyny Prewencyjnej w Krakowie, płk Marcin Siudziński – dowódca 11 Małopolskiej Brygady Obrony Terytorialnej, dr Karol Łyziński z Zakładu Medycyny Katastrof i Pomocy Doraźnej UJCM, Paulina Dziób – pełnomocnik wojewody małopolskiego do spraw inicjatyw społecznych i kontaktów z organizacjami pozarządowymi, w szczególności w zakresie wsparcia uchodźców z Ukrainy oraz przedstawiciele wydziałów Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie.
Spotkanie to było jedną z kilku roboczych odpraw, które w tym roku poświęciliśmy kontekstowi ustawy o ochronie ludności i obronie cywilnej. Wśród głównych tematów były wspomniane kwestie związane z przygotowaniem podmiotów leczniczych na potrzeby obronne państwa, a także procedury bezpieczeństwa związane z CBRNE – czynnikami biologicznymi, radiologicznymi, nuklearnymi i eksplozji.
Ustawa o ochronie ludności i obronie cywilnej koncentruje się na bezpieczeństwie obywateli. Konstrukcja systemu ochrony ludności została oparta na już istniejących strukturach. Chodzi o optymalne wykorzystanie potencjału Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego (szczególnie PSP i OSP), struktur zarządzania kryzysowego, Systemu Powiadamiania Ratunkowego, Państwowego Ratownictwa Medycznego, podmiotów leczniczych oraz organizacji pozarządowych. Podmioty te będą zintegrowane na poziomie systemowym i operacyjnym, tak aby ich działania były skuteczne, efektywne i szybkie.
– Mówimy też o szerszym kontekście – o przygotowaniu podmiotów leczniczych dla potrzeby obrony państwa. To szereg aspektów. Będziemy je weryfikować podczas ćwiczeń, które planowane są na październik. Współpracę chcemy przenieść także na poziom ponadwojewódzki, dlatego doświadczeniami wymieniać się będziemy m.in. z województwami ościennymi. Powstanie też zespół, który będzie analizował zadania poszczególnych służb i potencjał, którym dysponujemy w tym zakresie. Dziękuję Oddziałowi Spraw Obronnych w Wydziale Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego oraz Wydziałowi Zdrowia za analizy, które już zostały poczynione – mówi wojewoda małopolski Krzysztof Jan Klęczar.
Prof. Bartłomiej Guzik zwrócił uwagę na działania prowadzone na ukraińskim froncie przez grupy ratowników zajmujące się ewakuacją osób z terenu działań wojennych do miejsc udzielania świadczeń zdrowotnych. Jak podkreślił prof. Guzik, warto byłoby te doświadczenia wykorzystać do zbudowania szerzej rozwiniętego zasobu doświadczeń.
– W tej chwili wygląda to tak, że przypadkowi wolontariusze działający najbliżej linii frontu ewakuują lub pomagają w ewakuacji żołnierzy lub cywilów. Mój pomysł polega na tym, aby przy Wojewodzie Małopolskim stworzyć specjalną, dobrze zorganizowaną grupę skupiającą osoby, które są zaangażowane w działania medyczne NGO-sów. Do sprawnego działania tego systemu potrzebujemy: wypracowania skutecznych i szybkich sposobów komunikacji pomiędzy nimi a Centrum Zarządzania Kryzysowego, systemu szkoleń medycznych i wojskowych, a także dotyczących logistyki i łączności oraz możliwości integrowania się osób, które miałyby ze sobą współpracować. Chodzi o to, by niejako sprofesjonalizować powstawanie podobnych grup, które na Ukrainie organizowały się oddolnie i stworzyć im możliwość do zorganizowanej współpracy – mówi prof. Bartłomiej Guzik.
– Bardzo dziękuję Panu Profesorowi za te wskazania. Z pewnością przy zaangażowaniu organizacji pozarządowych będziemy chcieli zbudować taki zasób na przyszłość – przeszkolić grupę osób, która byłaby gotowa do działań polegających na np. ewakuacji z pola walki. To także jest element budowania społecznej odporności, ale i kształtowania określonych postaw – działań „pod komendą”: zespołowych, ale skoordynowanych i przy tym zawierających profesjonalny komponent przedmedyczny – dodaje wojewoda małopolski Krzysztof Jan Klęczar.